Cấu tạo của mắt người - Cách chăm sóc và bảo vệ đôi mắt luôn sáng khỏe

Con người có bao gồm 5 giác quan: thị giác, khứu giác, thính giác, xúc giác và vị giác. Trong đó, thị giác (mắt) là một trong những giác quan đặc biệt quan trọng của con người, nó có khả năng tiếp nhận được 80% những kích thích ngoại cảnh xung quanh.

Mắt người có cấu tạo khá tinh vi và vô cùng phức tạp. Vậy bạn đã biết gì về cấu tạo của mắt người? Bài viết dưới đây, Farello sẽ cùng bạn đi tìm hiểu về cấu tạo của mắt, cơ chế hoạt động, cũng như cách chăm sóc và bảo vệ mắt tốt nhất. Đừng bỏ lỡ nhé!

1. Vị trí của mắt người

Mắt là cơ quan tuy nhỏ bé nhưng lại đóng vai trò rất quan trọng đối với con người. Nó là một cơ quan thị giác đảm nhận chức năng nhìn, quan sát và thu nhận hình ảnh của đối tượng, sự vật. Sau đó chuyển vào não bộ để xử lý và lưu trữ.

Mắt người có vị trí nằm trong hai lỗ hốc hai bên sống mũi. Phía trên giáp lông mày và trán, phía dưới giáp xương má khuôn mặt.

Mắt người được hình thành từ những tuần thứ 3 của thai kỳ. Nó có cấu tạo dưới dạng hai túi thị nguyên thủy. Dần dần mắt phát triển và lồi ra phía trước tạo thành võng mạc, thủy tinh thể và các thành phần hoàn chỉnh khác.

Mắt đóng vai trò rất quan trọng với con người

2. Vai trò của mắt người 

Như đã nói phía trên, mắt người có vai trò hết sức quan trọng và nó thực hiện 3 chức năng chính sau đây:

- Quan sát: Mắt người giống như một chiếc máy chụp ảnh, có khả năng thu nhận toàn bộ các thông tin về hình ảnh và màu sắc. Sau đó chuyển lên cho não bộ xử lý và lưu trữ. Chức năng quan sát của mắt giúp chúng ta có thể hiểu và nhận biết được các đối tượng, sự vật trong cuộc sống.

- Giao tiếp: Mắt là cơ quan giúp con người giao tiếp mà không cần sử dụng ngôn ngữ. Thông qua ánh mắt, con người có thể ra hiệu cũng như trao đổi thông tin với nhau thay lời nói.

- Cân bằng cảm xúc: Mắt có chức năng giúp con người thể hiện và cân bằng cảm xúc tốt hơn. Chẳng hạn như lúc khóc, chúng ta có thể giải tỏa căng thẳng khá tốt.

Mắt người thực hiện chức năng quan sát, giao tiếp và cân bằng cảm xúc

3. Cấu tạo của mắt người

Cấu tạo bên ngoài

Nhìn tổng thể từ bên ngoài, mắt người được cấu tạo bởi các bộ phận sau:

- Lông mi và mi mắt: Chúng ta có thể nhắm mắt vào và mở mắt ra dễ dàng là nhờ vào cơ chế hoạt động của hai mi mắt. Phản xạ tự nhiên này giúp mắt tự động điều tiết tránh bị khô, tránh bị nhiễm khuẩn khi tiếp xúc với khói, bụi, nước hàng ngày. Bên cạnh đó, trên mi mắt còn có lớp lông mi giúp bảo vệ mắt khỏi các dị vật.

- Củng mạc: Đây là một màng khá dày và cứng bao quanh và tạo nên hình thể của nhãn cầu (hình cầu).

- Giác mạc: Bộ phận này nằm ở phía trước củng mạc. Nó có hình chỏm cầu hơi nhô ra khỏi ổ mắt và đóng vai trò như một thấu kính, hội tụ hình ảnh lên võng mạc, giúp con người có thể nhìn thấy vật.

- Kết mạc: Đây là lớp niêm mạc che phủ phần củng mạc (lòng trắng) của nhãn cầu. Nó có công dụng duy trì sự ổn định lớp nước mắt, đồng thời tiết ra một số chất có trong nước mắt, nhằm ngăn chặn mọi sự xâm nhập vào giác mạc.

- Mống mắt: Là màng sắc tố bao quanh đồng tử và có vị trí ngay sau giác mạc. Mống mắt có đặc điểm riêng quyết định đến màu mắt của con người, như: nâu, xanh, đen…

- Đồng tử: Là lỗ tròn màu đen nằm ở trung tâm của mống mắt. Nhờ các cơ nằm trong mống mắt giúp cân bằng lượng ánh sáng vào mắt mà đồng tử có thể điều chỉnh co lại hay giãn ra.

Mắt người có cấu tạo rất tinh vi

Đây là các bộ phận thuộc cấu tạo bên ngoài của mắt người. Bạn có thể thăm khám bằng mắt thường hoặc qua các dụng cụ đơn giản như: đèn pin, kính lúp.

Cấu tạo bên trong
Cấu tạo bên trong của mắt người rất tinh vi, trong đó thủy tinh thể và võng mạc là hai bộ phận đóng vai trò quan trọng nhất để thực hiện chức năng nhìn của mắt. Hầu hết các bộ phận thuộc cấu tạo bên trong của mắt người chỉ có thể thăm khám bằng các phương tiện chuyên khoa. Cụ thể với các bộ phận như sau:

- Thủy dịch: Đây là chất dịch do thể mi tiết ra tiền phòng (khoang nằm giữa giác mạc và thể thuỷ tinh) và hậu phòng (khoang nằm sau mống mắt), tạo nên áp lực dương (gọi là nhãn áp) để duy trì hình dạng cầu căng cho mắt và cung cấp các dinh dưỡng cần thiết cho giác mạc và thể thuỷ tinh.

- Thủy tinh thể: Đây là thành phần quang học mắt vô cùng quan trọng. Nó có cấu trúc trong suốt và vị trí nằm phía sau đồng tử. Thủy tinh thể đóng vai trò như một thấu kính giúp hội tụ các tia sáng đi vào võng mạc để tạo thành hình ảnh rõ ràng và sắc nét.

- Võng mạc: Là một lớp màng mỏng trong cùng của nhãn cầu, có chức năng tiếp nhận ánh sáng từ thủy tinh thể hội tụ lại, cảm nhận ánh sáng và truyền tín hiệu đến não thông qua hệ dây thần kinh thị giác. Sau đó, não bộ sẽ cho chúng ta ý thức về sự vật, đối tượng mà chúng ta đang nhìn thấy.

- Dịch kính: Là một bộ phận có cấu tạo giống như thạch, trong suốt, nằm ở giữa thuỷ tinh thể và võng mạc. Nó đóng vai trò như một môi trường đệm giúp nhãn cầu giữ được hình thể ổn định. Con người chỉ có thể nhìn thấy mọi vật khi giác mạc, thuỷ tinh thể và dịch kính còn trong suốt, cho phép ánh sáng đi qua đến võng mạc.

- Hắc mạc: Là lớp màng mỏng, có vị trí nằm giữa củng mạc và võng mạc. Hắc mạc nối tiếp với mống mắt ở phía trước và có nhiều mạch máu, có tác dụng nuôi dưỡng mắt.

4. Cơ chế hoạt động của mắt người

Ánh sáng sẽ được hội tụ trên võng mạc của mắt, nếu chúng được khúc xạ qua giác mạc và thủy tinh thể. Lúc này, những tín hiệu ánh sáng sẽ được chuyển thành các tín hiệu thần kinh, nhờ các tế bào cảm thụ ánh sáng. Tiếp theo, tín hiệu này sẽ được truyền lên não bộ bằng hệ thần kinh thị giác. Và cuối cùng, não bộ sẽ tiếp nhận các tín hiệu và nhận biết hình ảnh. Đây chính là cơ chế hoạt động thông thường của mắt người mỗi khi chúng ta nhìn thấy một vật, đối tượng nào đó.

Bên cạnh đó, để mắt có thể điều tiết chống khô rát, các tuyến lệ chính và phụ luôn hoạt động, nhằm bôi trơn giác mạc. Đây là một cơ chế vệ sinh hoàn toàn tự nhiên của mắt người, giúp bảo vệ đôi mắt tránh khỏi các tác nhân gây hại như: khói, bụi, nhiễm khuẩn...

Mắt người hoạt động như một chiếc máy chụp ảnh

5. Các bệnh về mắt thường gặp hiện nay

Mắt người thường xuyên phải điều tiết và tiếp xúc với môi trường bên ngoài, chính vì vậy nó dễ mắc phải các bệnh như:

Nhược thị
Viêm bờ mi
Đục thủy tinh thể
Viêm kết mạc
Bệnh tăng nhãn áp
Nhiễm trùng mắt
Thoái hóa điểm vàng
Cận thị
Viễn thị
Xuất huyết dưới kết mạc
Viêm màng bồ đào
Viêm mống mắt,…

Cận thị là một trong những bệnh lý phổ biến hiện nay

Để hạn chế các bệnh về mắt cũng như giúp đôi mắt bảo vệ luôn khỏe mạnh thì chúng ta cần phải có cách chăm sóc tốt cho mắt. 

6. Cách chăm sóc và bảo vệ mắt

Bổ sung chế độ ăn tốt cho mắt

Mắt là bộ phận rất quan trọng đối với con người. Mắt còn phải hoạt động thường xuyên và tiếp xúc nhiều với môi trường. Do đó, những cách chăm sóc mắt dưới đây sẽ giúp bạn có được một đôi mắt sáng khỏe.

Bổ sung các thực phẩm giàu dinh dưỡng cho mắt

Để có một đôi mắt sáng khỏe, bạn nên quan tâm đến chế độ dinh dưỡng của mình. Đặc biệt là ăn nhiều rau xanh (nhất là các loại có lá màu xanh đậm), trái cây có màu vàng cam (cà rốt, đu đủ, cam..), các loại gan động vật, trứng, cá, thịt vịt,...

Những loại thực phẩm trên đều có hàm lượng vitamin A, C, E, Beta - carotene, Lutein, selenium cao. Từ đó có thể thể giúp cải thiện nhãn lực, cung cấp các dưỡng chất cần thiết cho mắt.

Tránh để mắt hoạt động trong thời gian dài

Sau mỗi giờ làm việc mệt mỏi và căng thẳng trên máy tính, bạn nên thư giãn mắt bằng cách nhìn ra xa khỏi màn hình máy tính. Sau đó nhắm mắt lại hoặc chớp mắt nhiều lần để mắt điều tiết và đỡ khô hơn do nhìn quá lâu.

Bạn cần học tập, làm việc cũng như đọc sách tại những nơi có đầy đủ ánh sáng. Bên cạnh đó, khi sử dụng máy tính bạn nên giữ tư thế ngồi thẳng, đối diện trực tiếp với màn hình (cách từ 30 - 40cm) và trung tâm màn hình nên cao ngang vùng ngực. Đồng thời, nên đặt máy tính ở những nơi có độ sáng thích hợp, không quá sáng và cũng không quá tối.

Không để mắt điều tiết trong thời gian dài

Tránh làm tổn thương vùng mắt

Khi gặp ánh sáng quá chói lóa như: đèn hàn xì, lò đúc thủy tinh, đèn pha ô tô,...thì bạn không nên nhìn trực tiếp vào những luồng ánh sáng này.

Hạn chế sử dụng kính áp tròng trong thời gian dài. Đồng thời giữ vệ sinh và sát trùng kính áp tròng cẩn thận, để tránh làm mắt bị nhiễm khuẩn.

Nếu bạn đi ra ngoài trong thời tiết nắng gắt hay trong khoảng thời gian từ 11h đến 4h chiều, thì bạn nên đeo kính dâm để tránh ánh nắng hay tia cực tím chiếu trực tiếp làm tổn thương mắt.

Tránh lấy tay dụi mắt khi chưa được vệ sinh sạch sẽ.
Cấu tạo của mắt người - Cách chăm sóc và bảo vệ đôi mắt luôn sáng khỏe.

Tránh dụi mắt gây tổn thương cho mắt

Thường xuyên massage, tập thể dục cho mắt

• Bạn nên ngủ đủ từ 7- 8h mỗi ngày. Đồng thời nên nhắm mắt nghỉ trưa tầm 15 phút để mắt được nghỉ ngơi và thư giãn.
• Nên massage đôi mắt mỗi ngày giúp mắt khỏe mạnh: Bạn dùng hai bàn tay cọ xát vào nhau cho nóng lên rồi sau đó áp lên đôi mắt. Sau đó vuốt nhẹ từ trong ra ngoài, dùng tay day nhẹ nhàng đôi mắt và massage cho mắt sáng khỏe.
• Bạn cũng có thể cắt các lát dưa chuột, cà chua đắp lên đôi mắt, giúp mắt được thư giãn hơn.
• Tuyệt đối không nên dùng chung khăn lau mặt, thường xuyên giặt sạch. Đồng thời sau một ngày làm việc nên rửa mặt sạch để mắt thư giãn. Nếu cảm thấy mắt dính bụi, bẩn, khó chịu thì bạn có thể nhỏ vài giọt thuốc nhỏ mắt.
• Tuy nhiên, không được sử dụng một cách tùy tiện, cần phải hỏi ý kiến của bác sỹ trước khi dùng để mang lại hiệu quả cao nhất.
• Cấu tạo của mắt người - Cách chăm sóc và bảo vệ đôi mắt luôn sáng khỏe

Thư giãn để có đôi mắt sáng khỏe

Sử dụng thuốc nhỏ mắt phù hợp theo chỉ định

• Bạn có thể tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có nhu cầu sử dụng thuốc nhỏ mắt lâu dài.
• Nên dùng nước muối sinh lí 0,9% để vệ sinh rửa mắt mỗi ngày.
• Mau chóng tới gặp bác sĩ để thăm khám nếu thấy mắt mình có vấn đề như: đau, quáng gà, nhìn mờ, đỏ và rát mắt, nhìn chói sợ ánh sáng.
• Nên kiểm tra mắt định kỳ để kịp thời phát hiện ra những bất thường hay bệnh lý về mắt, để từ có có cách điều trị phù hợp.
• Cấu tạo của mắt người - Cách chăm sóc và bảo vệ đôi mắt luôn sáng khỏe

Sử dụng thuốc nhỏ mắt theo chỉ định của bác sỹ

Đi khám mắt định kỳ

Bạn cần thường xuyên đi kiểm tra và thăm khám mắt định kỳ. Bởi một số bệnh lý nếu phát hiện quá muộn sẽ rất khó chữa, thậm chí dẫn đến mù lòa. Nên đi khám định kỳ từ 3 - 6 tháng 1 lần, kiểm tra thị lực cũng như các vấn đề khác của mắt để có phương án điều trị tốt nhất, tránh việc bệnh diễn biến phúc tạp hơn.

Một địa chỉ kiểm tra thị lực uy tín với các mẫu kính đa dạng, chất lượng mà bạn không nên bỏ qua đó chính là Kính mắt Farello tại 115 Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội. Tại đây, sở hữu đội ngũ nhân viên giàu kinh nghiệm, lành nghề, cùng trang thiết bị máy móc hiện đại, chính vì vậy khách hàng hoàn toàn có thể yên tâm khi đến với Farello.

Khám mắt định kỳ là cách chăm sóc mắt vô cùng hiệu quả

Hy vọng với những chia sẻ trong bài viết trên của Farello, bạn đọc đã hiểu rõ hơn về cấu tạo của mắt người cũng cơ chế hoạt động của chúng. Hãy áp dụng ngay và thường xuyên những cách chăm sóc mắt mà Farello chia sẻ để có được đôi mắt luôn sáng khỏe!